Nowe centrum Dąbrowy Górniczej. Miasto rewitalizuje teren wielkości 4 hektarów
[2021-07-30] W ciągu najbliższych ośmiu miesięcy gotowa będzie dokumentacja projektowa, na podstawie której blisko czterohektarowy teren dawnej fabryki obrabiarek ma stać się nowym centrum Dąbrowy Górniczej. Zrewitalizowana przestrzeń ma łączyć funkcje publiczne, mieszkaniowe i komercyjne.
Dąbrowskie przedsięwzięcie „Fabryka Pełna Życia” dotyczy przejętego przed niespełna sześcioma laty przez samorząd terenu dawnej fabryki obrabiarek Ponar-Defum, położonej w ścisłym centrum miasta – pomiędzy dworcem kolejowym, Pałacem Kultury Zagłębia i szkołą wyższą.
Na podstawie wypracowanej w szerokich konsultacjach wizji rewitalizacji poprzemysłowego terenu, w 2019 r. samorząd ogłosił międzynarodowy konkurs na propozycję nowego centrum Dąbrowy Górniczej. Wygrała koncepcja architektoniczno-urbanistyczna biura projektowego Analog ze Szczecina. Właśnie ta pracownia – na podstawie podpisanej w ostatnich dniach umowy – kosztem niespełna 2,4 mln zł przygotuje dokumentację projektową dla pierwszego etapu inwestycji.
– Zgodnie z umową będziemy przygotowywać projekt budowlany wraz z procedurą pozwolenia na budowę oraz projekt wykonawczy, według którego będą już budowane poszczególne części Fabryki – poinformował Piotr Śmierzewski z pracowni Analog.
Przedsięwzięcie zostało pomyślane tak, by Fabryka Pełna Życia była projektem samowystarczalnym finansowo, łączącym przestrzenie i funkcje publiczne z komercyjnymi. Chodzi o znalezienie „złotego środka” między atrakcyjnymi, otwartymi przestrzeniami publicznymi a tymi, które mogą być skomercjalizowane, przy jednoczesnym utrzymaniu właścicielskiego zarządu miasta.
W nowym centrum, na terenie dawnej fabryki, docelowo mogą powstać m.in. miejski rynek, amfiteatr, aleje dla pieszych i rowerzystów, promenady, parkingi, budynki mieszkalne, restauracje, punkty usługowe i handlowe, hala targowa, miejsca rekreacji, przestrzenie na warsztaty i wystawy artystyczne, a także biura i reprezentacyjne powierzchnie komercyjne.
Prezes spółki Fabryka Pełna Życia Wojciech Czyżewski podkreśla wyjątkowość dąbrowskiego pomysłu na nowe centrum miasta. – Cieszymy się, że po wielomiesięcznych staraniach mogliśmy złożyć podpisy pod umową, otwierając tym samym nowy rozdział w tworzeniu nowej przestrzeni publicznej w naszym mieście – powiedział prezes powołanej niespełna dwa lata temu miejskiej spółki.
Jej zadaniem jest – poprzez odpowiednie działania rewitalizacyjne – „wyprowadzenie ze stanu kryzysowego obszarów zdegradowanych i nadanie im nowych funkcji – miastotwórczych i centrotwórczych”.
Czterohektarowy teren Fabryki Obrabiarek Ponar-Defum od końca XIX wieku był zamknięty dla mieszkańców. W przyszłości ma stać się wizytówką Dąbrowy Górniczej. Koncepcja zakłada stworzenie tam zespołu budynków mieszkalno-usługowo-biurowych wraz z parkingami (podziemnymi i naziemnym) oraz elementami zagospodarowania terenu. Część istniejących budynków po adaptacji ma zyskać nowe funkcje, inne mają być wyburzone i zastąpione nowymi. Pierwszy pofabryczny obiekt – dawny warsztat elektryczny – został już pilotażowo odrestaurowany.
Samorządowcom zależy, aby realizacja wypracowanej koncepcji była zgodna z oczekiwaniami mieszkańców. Wokół rewitalizowanego terenu mieszka ponad 7,5 tys. osób. Pomysłodawcy przedsięwzięcia chcą, by nowe centrum było ogólnodostępne i spójne z otoczeniem – by nie stało się nielubianą przez sąsiadów „enklawą zamożności”. Mechanizm finansowania przedsięwzięcia może być oparty zarówno na środkach publicznych (w tym unijnych), jak i prywatnych. Początki dąbrowskiej fabryki sięgają lat 70. XIX w., gdy na tym terenie działał warsztat ślusarsko-kowalski, wykupiony przez Emila Skodę z Pilzna – twórcę popularnej czeskiej marki motoryzacyjnej. Zakład rozrastał się, przekształcając się w zakłady kotlarskie i mechaniczne Fitzner&Gamper. Przed II wojną światową firma zatrudniała już ponad 600 osób i oprócz kotłów, rozmaitych maszyn i instalacji, wytwarzała też m.in. elementy dla kolejnictwa. Po wojnie zakłady upaństwowiono. W 2015 r. zostały zlikwidowane jako ostatnie przedsiębiorstwo państwowe w województwie śląskim.
